Palliatieve sedatie is het sederen van een patiënt in de laatste levensfase, omdat de klachten die er zijn niet meer onder controle kunnen worden gebracht. De klachten zijn onbehandelbaar en leiden tot ondraaglijk lijden voor de patiënt. Met palliatieve sedatie wordt door het toedienen van medicijnen het bewustzijn van de patiënt zo verlaagd dat deze niets meer van de klachten merkt.
Palliatieve sedatie is een vorm van gewoon medisch handelen.
Voor het starten van palliatieve sedatie wordt verwezen naar het UMCG protocol ‘palliatieve sedatie’ te vinden op Docportal.
Voor overleg kan contact worden opgenomen met het palliatief team:
- Tijdens kantooruren: consulent 45778
- Buitenkantooruren (bij spoed): Provinciaal palliatief team Groningen 088-1232455
In de onderstaande tabel is de praktische informatie samengevat
(overgaan naar stap 2 en 3 gebeurt in overleg met palliatief team).
Stofnaam | Toedieningsweg bij sedatie | Maximaal effect na | Halfwaardetijd |
---|---|---|---|
Midazolam | s.c./i.v. | i.v.: 2,5 min s.c.: 20 min |
1,5-2,5 uur |
Levomepromazine | s.c./i.v. | 0,5-1,5 uur | 15-78 uur |
Propofol | i.v. | 1,5-2 min | 4-7 uur |
Middel | Bolus | Continue toediening* | |
Stap 1 | Midazolam | Bij start sedatie 10 mg. s.c. Z.n. iedere 2 uur 5 mg. s.c.Indien i.v. toegediend Start met blus van 5 mg z.n. iedere 2 uur bolus van 2,5 mg |
Startdosering 1,5-2,5 mg/uur s.c./i.v., bij onvoldoende effect na minimaal 4 uur de dosering met 50% ophogen, altijd in combinatie met een bolus van 5 mg. s.c./2,5 mg i.v. Bij risicofactoren (patiënten > 60 jaar, gewicht < 60 kg, ernstige nier- of leverfunctiestoornissen, sterk verlaagd serumalbumine en/of co-medicatie die kan leiden tot versterkte sedatie):
Bij doseringen > 20 mg/uur, zie stap 2 (of: overleg met Palliatief team). |
Stap 2 | Levomepromazine | 25 mg. s.c./i.v., evt. na 2 uur 50 mg. |
0,5-8 mg/uur s.c./i.v. in combinatie met midazolam. Na 3 dagen dosering i.v.m. stapeling halveren. Bij onvoldoende effect midazolam en levomeprazine staken, zie stap 3. |
Stap 3 | Propofol | geen bolus | Starten met 2 mg/kg/uur evt ophogen met 1 mg/kg/uur tot patiënt comfortabel is. Geen maximumdosering. Kan worden toegediend op verpleegafdeling, geen continue monitoring noodzakelijk. |
Literatuurlijst
- Beleidsdocument; Palliatieve sedatie in het UMCG te vinden via DocPortal.
- Folder; Tijdig spreken over het levenseinde KNMG (http://knmg.artsennet.nl/dossiers/Dossiers-op-them[…] )