Home > Benigne hematologie > Anemie > Anemie algemeen

Anemie algemeen

Definitie

  • verlaagde O2-transportcapaciteit van bloed door afname van de massa van rode bloedcellen (RBC)
  • klinisch surrogaat: daling hemoglobine (Hb)
    • <8,7 mmol/l bij de man (<13,5 g/dl)
    • <7,5 mmol/l bij de vrouw (<11,7 g/dl)

Anemie is een symptoom en geen ziekte, maar verwijst naar een ziekte c.q. een afwijking die moet worden gediagnosticeerd en behandeld.

PM1: Hb is een concentratie; de meting is gevoelig voor veranderingen in volume die niets te maken hebben met veranderde RBC-massa en kan dus vals verhoogd of verlaagd zijn, vb hartdecompensatie, zwangerschap of hyper-IgM (vals verlaagd Hb door vergroot plasmavolume), acuut bloedverlies (vals verhoogd Hb)
PM2: de gegeven ondergrens van normaalwaarden geldt voor mensen die op zeeniveau leven.

Symptomatologie

  • initieel geen symptomen t.g.v. compensatiemechanismen; ogenblik van optreden van symptomen afhankelijk van snelheid van Hb-daling, mogelijke onderliggende hart- of longziekte, leeftijd en conditie van de patiënt
  • symptomen van anemie:
    • bleekheid; hartkloppingen; snelle pols; vermoeidheid; kortademigheid bij inspanning, later mogelijk in rust; bonzen in hoofd; oorsuizing; orthostatische hypotensie; (functioneel) hartgeruis;
    • spierzwakte;
    • concentratieverlies;
    • hartdecompensatie; vooral bij slechte circulatie angina pectoris, zelfs myocardinfarct, claudicatio intermittens
  • symptomen van het type anemie:
    • ijzergebrek: slikstoornissen t.g.v. mucositis / oesofagitis (in extreme gevallen zelfs ‘esophageal web’); broze nagels
    • megaloblastair: glossitis, papilatrofie op de tong; grijze haren; koorts kan passen bij megaloblastaire anemie (exclusiecriterium)
  • symptomen van de onderliggende ziekte (b.v. tr. digestivus maligniteit)

Indeling

Vele indelingen zijn mogelijk; klinisch meest interessant zijn de indelingen op basis van morfologie, gebaseerd op MCV en vooral bruikbaar bij afwijkend MCV; en de pathogenetische indeling op basis van pathogenese, meest geschikt voor normocytaire anemieën (al is er noodzakelijkerwijze enige overlap tussen beide).

Morfologische indeling

  • Normocytair – normochroom, zie Pathogenetische indeling
  • Microcytair – hypochroom: MCV <80 fl, MCH ↓, MCHC ↓
    • ijzergebrek
    • thalassemie (bij verstoorde globinesynthese)
    • soms bij secundaire vormen van ‘sideroblastaire’ anemie of Pb-intoxicatie (bij verstoorde hemesynthese)
    • anemie van chronische ziekte (kan ook normocytair zijn maar opvallend is ook dan vaak de daling van MCH)
  • Macrocytair: MCV >100 fl, MCH ↑
    • megaloblastaire anemie
    • reticulocytose (bij hemolyse of bij herstel van de anemie)
    • MDS
    • alcoholisme
    • hypothyroïdie
    • leverziekte
    • cytostatica, w.o. hydroxyurea
    • bepalingsartefact bij aggregatie van RBC (b.v. koude-agglutininen)

Pathogenetische indeling

  • Verlies van RBC
    • acuut bloedverlies
    • chronisch bloedverlies, waardoor ijzergebrek
  • Gestoorde aanmaak
    • onvoldoende erytropoietine:
      • lage productie: nierinsufficiëntie, leverziekte
      • geringe stimulatie: schildklier- of bijnierstoornis
      • ondervoeding
      • chronische ziekte (vaak ook microcytair)
    • beenmergafwijkingen
      • deficiëntie, zie ook micro- en macrocytair
      • infiltratie door maligne processen
      • MDS
      • aplastische anemieën en hypoplastische anemieën, w.o. pure red cell aplasia (PRCA)
  • Hemolyse

Deze print is 24 uur geldig na het aanmaken. Aangemaakt op: 8-12-2024, 13:42