Profylaxe tegen Pneumocytis jirovecii (PCP) (1-4) wordt gegeven met cotrimoxazol in het weekend op zaterdag en zondag 2dd960mg.
Alternatieve doseringen zijn 1dd480mg dagelijks of driemaal per week 960mg.
Alternatieven voor cotrimoxazol zijn:
- Pentamidine vernevelingen eenmaal per maand 300mg (CAVE bronchospasmen bij astma/COPD)
- Dapson 1dd100mg (voor start G6PD deficiëntie uitsluiten, let op mogelijke kuisreactiviteit met cotrimoxazol)
- Atovaquon 1dd1500mg (drank, inname met voedsel!, >120x duurder dan dapson)
Indicaties voor PCP-profylaxe binnen de hematologie zijn:
Absoluut (obv wetenschappelijk bewijs):
- Allogene HSCT: gedurende het eerste jaar na HSCT en langer indien het gebruik immunosuppressiva aanhoudt, dan tot 3 maanden na staken van de medicatie
- Acute lymfatische leukemie: tot einde maintenance (NB tijdelijk staken tijdens behandeling met hoge dosis methotrexaat)
- Gebruik van prednisolon ≥ 1dd20mg gedurende langer dan een maand
In het algemeen geadviseerd, echter geen hard wetenschappelijk bewijs:
- R-CHOP14 (obv prednisolon)
- Escalated BEACOPP
- Purine-analoga (fludarabine, cladribine, clofarabine)
Er zijn meerdere behandelingen die een verhoogd risico geven op PCP, echter de incidentie is niet zodanig hoog (>6%) dat PCP profylaxe verdedigd kan worden. Voorbeelden hiervan zijn alemtuzumab, idelalisib, R-CHOP21). Bij deze behandelingen geven wij geen profylaxe, maar wordt laagdrempelig onderzoek gedaan naar PCP met HRCT (gevolgd door een BAL).
Literatuurlijst
- Antibiotic treatment for the prevention of Pneumocystis pneumonia (PCP) in non-HIV immunocompromised patients, Cochrane database sys rev, 2014
- Pneumocystis jirovecii pneumonia: still a concern in patients with haematological malignancies and stem cell transplant recipients, J Antimicrob Chemother 2016, Catherine Cordonnier et al.
- ECIL guidelines for preventing Pneumocystis jirovecii pneumonia in patients with hematological malignancies and stem cell transplant recipients.
- Pneumocystispneumonie na autologe hematopoëtische stamceltransplantatie: klinische presentatie, risicofactoren en overwegingen ten aanzien van profylaxe en behandeling, NTVH 2017, Bakker et al.